Ja of nee?

Ik ben een grote fan van self-help-boeken. Zo van die typisch Amerikaanse, die je op luchthavens uitgestald vindt naast de snoep en de reiskussens. ‘Tien eigenschappen van succesvolle mensen’, ‘verander je leven’, ‘de kracht van positief denken’, …

Oké, op zo’n uitgemolken cheesy formules knap ik ook af. Als ik nog één keer word aangespoord om mijn slechte gewoonten aan te pakken, ga ik er uit rebellie nog eentje bij kweken. En please, ja, ik weet het al: ik ben de architect van mijn leven. Alleen ontbraken in mijn opleiding de onderdelen ‘dragende constructie’ en ‘samenhangende plannen tekenen’…

Soit: ik blijf fan, want evengoed stoot je op een boek dat, zo blijkt achteraf, je denken een klein beetje een andere richting opgenudged heeft. Door goudklompjes van inzichten die je eruit oppikt.

Zo één is deze aanbeveling van Greg McKeown in Essentialism:

‘If it isn’t a clear YES, then it’s a clear NO.’

Het is een check die je kan gebruiken bij elke gelegenheid waarbij je je afvraagt: wil ik dit doen? Wil ik dit écht doen?

Wel, als het geen duidelijke ‘ja’ is, is het een duidelijke ‘nee’.

Heb je zin om op café te gaan met je vrienden vanavond? ‘Mmjeih, twijfel, misschien liever een avondje in de zetel.’ —> Geen duidelijke ‘ja’. —> Dus, nee.

Wil je van je collega dat nieuwe project overnemen? ‘Mja, ik weet het niet, ik zou het doen uit plichtsgevoel, maar feitelijk interesseert het mij niet zo.’ —> Geen duidelijke ‘ja’. —> Dus, nee.

En de truc is: je moet de regel echt rigoureus toepassen. In de zin van: hij is van toepassing op ALLE vragen. Niet ervan uitgaan dat er uitzonderingen zijn, want dan creëer je een precedent, dan zet je de sluizen open.

‘Gôh ja, in principe check ik altijd even met mezelf, of ik dit écht wil, maar hiér gaat dat toch niet op…’

Néé, verzoeken van je moeder zijn niet vrijgesteld. Net zomin als verzoeken van je baas. Of van je lief. De check past altijd en overal. Jij mag altijd willen wat je echt wil én ervoor kiezen.

Want het is de halve ‘ja’ die ons vaak in energieverslindende of afstompende situaties brengt.

Wanneer heb jij laatst eens ‘ja’ gezegd terwijl het in feite een niet-zo-duidelijke ‘ja’ en dus eigenlijk een duidelijke ‘nee’ was?

———

Kanttekening:

Natuurlijk is het mogelijk dat je een beetje tegen je zin op café gaat en het toch een fijne of zelfs legendarische avond wordt. Of dat je dat project schoorvoetend oppakt en er uiteindelijk helemaal je draai in vindt.

‘If it isn’t a clear YES, then it’s a clear NO’ is niet bedoeld om de toekomst te voorspellen, maar om je te helpen in het hier en nu een beslissing te nemen in lijn met wat jij nu nodig hebt.

En, niet onbelangrijk: uiteraard zijn bij uitstek mensen erbij gebaat die de neiging hebben te veel hooi op hun vork te nemen of vanuit de verwachtingen van anderen te beslissen. Dan dient zo’n schijnbaar ‘radicale’ aanmaning – doe het alléén maar indien duidelijk JA – als broodnodige compensatie voor de gewoonte om bijna nooit radicaal genoég voor zichzelf te kiezen.

Hey, kijk, een slechte gewoonte om aan te pakken!